Varen in de mist
Het verhaal begint een jaar geleden. Dave begon aan zijn nieuwe baan slag als beleidsadviseur Duurzaamheid bij gemeente Borsele. “Het viel me gelijk op: de gemeente was goed bezig, maar er waren geen concrete cijfers waarop we konden sturen. Dat voelt dan toch beetje als varen in de mist”, legt Dave uit. “Daar moest ik wat mee. Op vrijdagmiddagen ging ik op zoek naar cijfers die relevant én openbaar waren. En geloof me, er is meer beschikbaar dan je denkt. De ‘datasets’ die ik vond, begon ik aan elkaar te knopen. Na een aantal weken had ik een eerste versie van een monitor gereed die voor Borsele inzichtelijk maakt hoeveel aardgas en elektriciteit er van 2014 tot 2023 was verbruikt. Daar liet ik een berekening op los die de getallen omzette naar CO2-uitstoot. Zo zet je data om in kennis.”
Data & duurzaamheid
Een paar maanden later maakte Dave kennis met Bert van Houten, regiocoördinator RES Zeeland namens de Zeeuwse gemeenten. Dave liet de monitor aan Bert zien en die was meteen enthousiast. Bert stelde een doorontwikkeling voor, maar dan voor alle Zeeuwse gemeenten. Op dat moment kwam ook Ruben in beeld, hij is trainee bij Schouwen-Duiveland en rond op dit moment de master Data Science and Society af. Voor een monitor draait hij dus helemaal warm. Ruben: “Niet alleen vanwege de combinatie data en duurzaamheid, maar ook omdat je iets kan maken waardoor niet iedere gemeente zelf het wiel hoeft uit te vinden. Ze willen allemaal weten: liggen we op schema? Waar liggen kansen? Moeten we gas bij geven? Het antwoord op dit soort vragen ligt al in de data die beschikbaar is, maar de monitor maakt ook het inzichtelijk. Op zichzelf staande cijfers worden pas interessant wanneer je ze met elkaar in verband brengt. En dat is ons gelukt.”
3-in-1: monitor, tool en dashboard
De monitor is gemaakt in samenwerking met Act Right uit Eindhoven en bestaat uit twee delen: de publieke RES-monitor én een energietransitietool voor gemeenten. Ruben: “De monitor laat zien waar we staan in de energietransitie: hoeveel zon- en windenergie is er in Zeeland? De energietranstietool is daar een uitbreiding op en laat ook andere trends en kansen zien, bijvoorbeeld wat kunnen geschikte plaatsen kunnen zijn voor een warmtenet. Of dat het percentage woningen met zonnepanelen op daken voor elke Zeeuwse gemeente hoger is dan het Nederlands gemiddelde.” Binnenkort volgt er ook nog een derde deel, namelijk een KPI-dashboard. Dave: “Daarop kunnen bestuurders in één oogopslag zien hoe hun gemeente ervoor staat. En zichzelf dus ook vergelijken met andere gemeenten. Dat gaat de energietransitie zeker helpen.”
Trots op vertrouwen
Alhoewel Dave, Ruben en Bert het project hebben getrokken, is de monitor een product van alle dertien Zeeuwse gemeenten. Ruben: “Wij waren de schakel met Act Right, maar iedereen heeft inspraak gehad. Tijdens de duurzaamheidsoverleggen gaven beleidsadviseurs aan wat ze in de monitor wilden zien en wij gaven updates over de voortgang.” Waar ze het meest trots op zijn nu de monitor live staat? Dave: “Dat is toch wel de samenwerking. Alle gemeenten hebben ons het vertrouwen gegeven om deze klus op te pakken. Ik vind het bijzonder dat we met een klein groepje zoiets complex hebben neergezet. Aan de buitenkant ziet het er misschien eenvoudig uit, en dat is ook de bedoeling, maar onder water gaat er veel techniek en denkwerk schuil.” Ruben: “De reacties zijn gelukkig ook heel positief. Vooral de gebruiksvriendelijkheid en volledigheid scoren goed. Nu is het belangrijk dat we de data zo actueel mogelijk houden en nieuwe trends en ontwikkelingen toevoegen. Zo komen we samen steeds verder.”